6 ingrediënten om een veerkrachtige bestemming te worden

Toeristisch-recreatieve bestemmingen moeten veerkrachtig zijn om bij te blijven met de veranderde maatschappij. Bestemmingsontwikkeling is namelijk sterk verbonden aan de huidige netwerksamenleving en de globaliserende economie. Hierdoor wordt het steeds belangrijker om behendig mee te bewegen met kansen en uitdagingen.

Om veerkrachtig te zijn, moeten bestemmingen tegelijkertijd:

Robuust genoeg zijn om met verstoringen om te gaan
Flexibel genoeg zijn om te anticiperen op kansen
Zichzelf continu heruitvinden

De volgende eigenschappen zijn belangrijke condities om veerkrachtig te kunnen zijn:

1. Diversiteit

Een lokale of regionale vrijetijdseconomie die bestaat uit een veelvoud aan producten, diensten, belevingen en aanbieders kan klappen hebben. Er kunnen zo nu en dan enkele wegvallen. Streven naar diversiteit betekent ook nieuwe ontwikkelingen stimuleren.

2. Connectiviteit

Om bijvoorbeeld nieuwe producten, routes, arrangementen te ontwikkelen zijn connecties van belang.

3. Gedeelde verantwoordelijkheid

Als de macht en besluitvorming bij één partij ligt, kan het zijn dat deze slechts oog heeft voor één richting. Meerdere partijen houden elkaar scherp.

4. Omgevingssensitiviteit

Weet welke trends en ontwikkelen in de regio maar ook op (inter)nationaal niveau spelen. Analyseer hoe deze van invloed gaan zijn op bestemmingsniveau.

5. Leren & reflexiviteit

Voor bestemmingsontwikkeling is het essentieel om te leren. Wat gaat goed, wat kan beter en wat weten we nog niet. Een leerhouding gericht op ontwikkeling en kwaliteitsverbetering helpt om bij te blijven met de dynamische samenleving. Soms vereist dit het vermogen om kritisch te reflecteren en aanpassingen door te voeren in bestaande systemen van denken, doen, samenwerken, beleid en/of regelgeving (reflexiviteit).

6. Denken in adaptieve systemen

Bestemmingen zijn te zien als min of meer samenhangende systemen die door de maatschappelijke dynamiek gedwongen worden om mee te bewegen. Ze moeten in andere woorden adaptief kunnen zijn. Als we bestemmingen beschouwen als systemen die adaptief moeten (kunnen) zijn, is het van belang dat de bovengenoemde condities aanwezig zijn.

Houd rekening met ‘traps’

De kans bestaat dat de ingrediënten niet optimaal aanwezig zijn. Bestemmingen kunnen dan als het ware gevangen zijn in een situatie waar ze maar moeilijk uitkomen (traps). Dit kan ertoe leiden dat een bestemming:

Te star is om met verandering mee te bewegen (lock-in trap)
Geen capaciteit of middelen heeft (poverty trap)
Te veel uit gaan van één aanpak bijvoorbeeld op basis van successen uit het verleden (rigidity trap)
Te veel ad hoc bezig is met diverse partijen zonder samenhang (isolation trap)

Het inzicht in deze mogelijke situaties helpt om te leren en om aanpassingen te doen.

Wilt u meer leren over veerkrachtige bestemmingen? Lees mijn artikel over veerkrachtige bestemmingen in het boek Destination Resilience.